Vấn đề Đài Loan đã được đề cập tại cuộc họp thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ – Trung giữa lúc căng thẳng leo thang ở hai bờ eo biển.
Tổng thống Mỹ Joe Biden họp trực tuyến với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 15/11 (Ảnh: New York Times).
Trong cuộc họp kéo dài 3 tiếng rưỡi hôm 15/11 (theo giờ Mỹ), Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói với Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng, Bắc Kinh sẵn sàng thực hiện “hành động cứng rắn” nếu các lực lượng đòi độc lập cho Đài Loan tiếp tục khiêu khích.
Ông Tập Cận Bình cho biết Trung Quốc “kiên trì” và “chân thành” tìm kiếm giải pháp thống nhất hòa bình, nhưng “nếu các lực lượng ly khai đòi độc lập Đài Loan khiêu khích, thậm chí vượt qua “lằn ranh đỏ”, chúng tôi sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc thực hiện các biện pháp quyết liệt”.
Cuộc họp thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo diễn ra sau vài tháng Mỹ – Trung leo thang căng thẳng về vấn đề Đài Loan.
Ông Tập Cận Bình cho biết chính quyền Đài Loan đã nhiều lần tìm cách tranh thủ Mỹ để tìm kiếm độc lập và một số người ở Mỹ có ý định dùng Đài Loan để kiềm chế Trung Quốc.
“Những xu hướng như vậy rất nguy hiểm. Nó giống như đùa với lửa và ai đùa với lửa sẽ bị bỏng”, hãng thông tấn nhà nước Xinhua dẫn lời ông Tập Cận Bình nói.
Nhà Trắng cho biết Tổng thống Biden nhấn mạnh rằng Mỹ vẫn cam kết với nguyên tắc Một Trung Quốc, được chỉ dẫn theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan, trong đó yêu cầu Mỹ hỗ trợ các nỗ lực tự vệ của hòn đảo.
Tuy nhiên ông Biden cũng “phản đối mạnh mẽ các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng hoặc phá hoại hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan”.
Một quan chức cấp cao của chính quyền Biden nói rằng trong cuộc hội đàm, Tổng thống Mỹ bày tỏ “thẳng thắn những lo ngại của ông về một số hành vi của Bắc Kinh mà ông tin rằng không phù hợp với tình hình hòa bình và ổn định trên eo biển” Đài Loan.
Trước đó, theo thông báo của Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 13/11, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã trao đổi với người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị và “bày tỏ quan ngại về việc Trung Quốc tiếp tục gây sức ép về quân sự, ngoại giao và kinh tế đối với Đài Loan”.
Đài Loan là một trong những vấn đề căng thẳng nhất trong quan hệ Mỹ – Trung. Washington tiếp tục duy trì các liên lạc về chính trị và quân sự không chính thức với hòn đảo, trong khi Bắc Kinh coi Đài Loan là vùng lãnh thổ không thể tách rời và sẵn sàng sáp nhập bằng mọi cách.
Washington đã tăng cường hỗ trợ Đài Loan trong năm qua, bao gồm việc ủng hộ các nỗ lực của hòn đảo để tham gia vào hệ thống Liên Hợp Quốc. Trong khi đó, quân đội Trung Quốc hồi tháng trước đã xuất kích máy bay chiến đấu với số lần kỷ lục đi vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan.
Trong những tháng gần đây, ông Biden cũng tuyên bố Mỹ sẽ bảo vệ Đài Loan nếu hòn đảo bị tấn công. Ngoài ra, các nhà lập pháp Mỹ đã đến thăm hòn đảo và nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn xác nhận rằng quân đội Mỹ đã tham gia huấn luyện quân sự trên đảo Đài Loan.
Trong khi hội nghị thượng đỉnh Mỹ – Trung đang diễn ra, truyền thông Đài Loan đưa tin Mỹ sẽ tổ chức đối thoại trong tuần này để thảo luận về an ninh khu vực, sự ổn định xuyên eo biển và việc Mỹ bán vũ khí cho hòn đảo.
