Sau gần 30 năm giao đất để mở rộng Quốc lộ 1 đoạn qua tỉnh Nghệ An, rất nhiều hộ dân vẫn chưa được nhận tiền bồi thường giải phóng mặt bằng
Dự án cải tạo, mở rộng Quốc lộ 1 đoạn qua tỉnh Nghệ An dài hơn 73 km, được thực hiện lần đầu từ năm 1994-1996 và lần 2 vào năm 2012-2014. Để có mặt bằng thực hiện dự án, hàng ngàn hộ dân đã bị thu hồi đất song đến nay, rất nhiều người vẫn chưa nhận được tiền đền bù.
Có tiền vẫn chi trả chậm
Bức xúc vì chỉ nhận được tiền bồi thường tài sản trên đất, còn phần đất bị thu hồi chưa được đền bù, nhiều hộ dân đã gửi đơn kiến nghị đến các cơ quan chức năng. Từ năm 2016 đến nay, tỉnh Nghệ An đã rà soát số hộ dân bị ảnh hưởng, kiến nghị lên trung ương để bố trí nguồn vốn chi trả.
Năm 2020, dự án được cấp bổ sung hơn 222 tỉ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ để ưu tiên bồi thường cho các trường hợp sử dụng đất trước năm 1982, đủ điều kiện theo quy định (được kết luận qua giải quyết đơn thư, khiếu nại). Trong khi đó, các hộ dân chưa được nhận tiền bồi thường vẫn tiếp tục khiếu nại.
Đến cuối năm 2023, Chính phủ tiếp tục bổ sung 1.275 tỉ đồng từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022 để hỗ trợ chi trả, giải quyết đền bù giải phóng mặt bằng dự án mở rộng Quốc lộ 1 đoạn qua tỉnh Nghệ An. Trong đó, thị xã Hoàng Mai được phân bổ hơn 618 tỉ đồng, huyện Diễn Châu hơn 512 tỉ đồng, huyện Quỳnh Lưu hơn 122 tỉ đồng và TP Vinh gần 22 tỉ đồng.
Tuy nhiên, việc chi trả tiền cho người dân vẫn diễn ra chậm do gặp nhiều khó khăn khi xác định nguồn gốc đất, lập hồ sơ bồi thường. Tại thị xã Hoàng Mai – nơi dự án thực hiện từ năm 1995-1996, nhiều đơn thư khiếu nại đến nay chưa xử lý xong. Trong đó, ở phường Quỳnh Xuân, trong số các hộ dân có đơn thư khiếu nại, chỉ một phần được trích đo diện tích bị ảnh hưởng; phần lớn còn lại chưa được đo vẽ nên gây vướng mắc khi xác định diện tích đất thu hồi.
Kinh phí bồi thường cho các hộ dân đủ điều kiện ở thị xã Hoàng Mai là 365,6 tỉ đồng, số tiền phân bổ không sử dụng hết phải hoàn trả là 252,417 tỉ đồng. Đến nay, UBND thị xã Hoàng Mai đã phê duyệt 150,9 tỉ đồng và tiến hành chi trả 149,6 tỉ đồng. Tính đến ngày 30-5, địa phương này đã giải quyết chi trả cho 536 hộ, 507 hộ còn lại đang tiếp tục được xác minh.
Tại huyện Diễn Châu, hàng trăm hộ dân sử dụng đất sau năm 1982 cũng đang chờ bồi thường với tổng số tiền dự kiến hơn 508 tỉ đồng, trong đó một nửa là tiền chậm trả. Huyện đang gặp khó trong việc xác định chủ đất do nhiều thửa đã qua tay nhiều người mua bán, hồ sơ giấy tờ không đồng nhất. Đến đầu tháng 6-2025, huyện Diễn Châu phê duyệt đền bù 331,239 tỉ đồng và đã chi trả 286,31 tỉ đồng.
Trong khi đó, đến đầu tháng 6-2025, huyện Quỳnh Lưu đã phê duyệt đền bù 173,835 tỉ đồng trong tổng số 272,772 tỉ đồng dự kiến bồi thường cho các hộ dân. Huyện đã chi trả được 93,398 tỉ đồng, dự kiến số tiền đền bù còn lại sẽ được phê duyệt trong tháng 6-2025.
Còn tại Vinh, UBND thành phố đã phê duyệt đền bù 5,566 tỉ đồng. Đến nay, địa phương này đã chi trả 5,522 tỉ đồng cho các hộ dân.
 |
|
Quốc lộ 1 đoạn qua TP Vinh, tỉnh Nghệ An |
Phê bình nhiều địa phương, đơn vị
Liên quan việc chậm chi trả tiền đền bù giải phóng mặt bằng dự án cải tạo, mở rộng Quốc lộ 1, trước nguy cơ không bảo đảm tiến độ như cam kết và phải hoàn trả kinh phí về ngân sách, cuối năm 2024, UBND tỉnh Nghệ An đã phê bình một số địa phương, đơn vị.
Theo đó, UBND tỉnh Nghệ An phê bình chủ tịch và các phó chủ tịch UBND huyện Diễn Châu được phân công phụ trách giải phóng mặt bằng Quốc lộ 1, vì đã không quyết liệt trong chỉ đạo, chậm trễ trong tổ chức thực hiện, dẫn đến việc có thể không giải ngân được số kinh phí đã cam kết, phải hoàn trả ngân sách.
UBND tỉnh Nghệ An cũng phê bình các thành viên Ban Chỉ đạo thực hiện chi trả bồi thường giải phóng mặt bằng dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1 (theo Quyết định 575/2024 của UBND tỉnh) thuộc các sở, ngành: Giao thông Vận tải, Tài chính, Tài nguyên – Môi trường, Thanh tra tỉnh. Các đơn vị này không thường xuyên đôn đốc, báo cáo tình hình phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng và giải ngân để có biện pháp xử lý kịp thời, dẫn đến nguy cơ phải hoàn trả kinh phí đối với một số địa phương như huyện Diễn Châu, thị xã Hoàng Mai; chưa quyết liệt xử lý dứt điểm những trường hợp tồn đọng tại TP Vinh và huyện Quỳnh Lưu.
Mới đây, ông Hoàng Phú Hiền, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, đã chủ trì buổi làm việc với lãnh đạo các sở, ngành, địa phương liên quan việc giải quyết đơn thư khiếu nại, giải ngân kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng Quốc lộ 1. Ông chia sẻ khó khăn với các địa phương trong bối cảnh thời gian qua phải tập trung thực hiện nhiều công việc quan trọng. Ông cũng ghi nhận tinh thần trách nhiệm của lãnh đạo các địa phương, đã chỉ đạo quyết liệt giải quyết đơn thư khiếu nại, giải ngân kinh phí…
Theo ông Hoàng Phú Hiền, không bao lâu nữa, chính quyền cấp huyện sẽ kết thúc hoạt động. Vì vậy, các địa phương phải tập trung, quyết liệt giải quyết dứt điểm việc đền bù, giải ngân, không để tồn đọng. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho từng địa phương thực hiện phân loại, lưu giữ, chuyển giao các hồ sơ liên quan dự án khi chính quyền cấp huyện kết thúc hoạt động.
Ông Hoàng Phú Hiền yêu cầu các sở, ngành liên quan tập trung phối hợp, hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương giải quyết dứt điểm đơn thư khiếu nại và chi trả tiền bồi thường giải phóng mặt bằng dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1 đoạn qua tỉnh Nghệ An.
 |
|
Quốc lộ 1 đoạn qua huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An |
