Cách đây 79 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân thị xã Vinh (nay là thành phố Vinh) đã tiến hành khởi nghĩa giành chính quyền, góp phần làm nên Cách mạng tháng Tám vĩ đại, đập tan ách áp bức, bóc lột của thực dân và phong kiến, đưa Việt Nam trở thành quốc gia thực sự tự do, độc lập.
Ngày 19/8/1945, hàng vạn người dân Thủ đô dự mít tinh tại Quảng trường Nhà hát lớn Thành phố chào mừng thắng lợi của Cách mạng tháng Tám.
Cách mạng tháng Tám trên thành phố Vinh
Đầu tháng 8/1945, trước sự tấn công dồn dập, mạnh mẽ, đầy khí thế của quân đồng minh (Liên Xô, Mỹ), quân Nhật không thể đứng vững, có nguy cơ thất bại hoàn toàn, quân Nhật ở Đông Dương lâm vào tình thế tuyệt vọng, cực kỳ hoang mang, khí thế cách mạng của quần chúng nhân dân khắp nơi trong cả nước ta lên cao chưa từng thấy. Ngày 15/8/1945, trong khi Hội nghị toàn quốc của Đảng đang họp thì ta được tin Nhật đã đầu hàng đồng minh vô điều kiện. Ngay lúc đó, Trung ương Đảng, Tổng bộ Việt Minh và Chủ tịch Hồ Chủ tịch đã ra chỉ thị phải thành lập ngay Ủy ban Khởi nghĩa ở từng địa phương để lãnh đạo quần chúng nhân dân đứng lên khởi nghĩa giành chính quyền.
Nhận được chỉ thị của Trung ương Đảng, Ủy ban Khởi nghĩa thị xã Vinh nhóm họp và nhận định rằng ở Vinh lúc này, mặc dù quân Nhật đang yếu thế nhưng quân Nhật vẫn còn vũ khí trong tay, nếu ta vũ trang cướp chính quyền thì sẽ có đổ máu. Do đó, ta đề ra chủ trương là dùng lực lượng đông đảo của quần chúng nhân dân để tổ chức các cuộc biểu tình thị uy nhằm gây thanh thế cho cách mạng, đồng thời kết hợp với việc tuyên truyền, kêu gọi, thuyết phục quân Nhật đầu hàng để ta giành lấy chính quyền.
Thực hiện chủ trương đó, sáng 21/8/1945, quần chúng nhân dân các khu phố ở thị xã Vinh và ở các làng xã ngoại thành Vinh bao gồm: Các tầng lớp công nhân, nông dân ngoại thành, dân nghèo thành thị, trí thức, lực lượng vũ trang, trang bị gậy gộc, gươm giáo, súng ống chỉnh tề, giương cao cờ đỏ sao vàng, hô vang các khẩu hiệu, rầm rập tuần hành, thị uy dọc các đường phố của thị xã Vinh, cuối cùng toàn bộ tập trung tại sân vận động thị xã Vinh.
Tại đây, thay mặt Ban Chỉ huy, ông Chu Văn Biên đã phát lệnh khởi nghĩa. Đồng thời, ông Nguyễn Tài được Ban Chỉ huy cử vào gặp Chỉ huy quân phiệt Nhật yêu cầu không được can thiệp vào công việc nội bộ của người Việt Nam. Trước khí thế của lực lượng cách mạng, ông Oada (viên tướng Nhật lúc bây giờ) đã phải chấp nhận mọi yêu cầu của Việt Minh, đồng thời ông Oada còn hứa rằng sẽ giúp cho Việt Minh 500 khẩu súng và 10.000 viên đạn.
Cũng trong khoảng thời gian ấy, lực lượng khởi nghĩa được phân công bao vây, chiếm giữ các công sở của chính quyền bù nhìn thân Nhật ở Vinh. Đội tự vệ chiến đấu thị xã Vinh do ông Trần Xuân phụ trách đã nhanh chóng tiến vào chiếm Dinh Tỉnh trưởng và Sở Mật thám. Ông Đăng Văn Hứa (Tỉnh trưởng do phong kiến tay sai chỉ định lúc bấy giờ) đã cùng với các bộ phận như Bộ chánh (tương đương với cơ quan tài chính, hành chính hiện nay), Án sát (tương đương với cơ quan cảnh sát hiện nay) và các cơ quan chức năng khác đã chờ sẵn trước sảnh đường, tuyên bố đầu hàng cách mạng. Lúc này, khí thế của nhân dân đang lên cao. Đúng 12 giờ trưa ngày 21/8/1945, Chính quyền cách mạng lâm thời tỉnh Nghệ An do ông Lê Viết Lượng (1900 – 1985) làm Chủ tịch đã ra mắt đồng bào thị xã Vinh, đồng thời tuyên bố xóa bỏ chính quyền thực dân phong kiến, thiết lập chính quyền cách mạng.
Ông Lê Viết Lượng cũng giới thiệu cho nhân dân thị xã Vinh biết, ông Nguyễn Tài được cử làm Phó Chủ tịch Chính quyền cách mạng lâm thời tỉnh Nghệ An kiêm chức Thị trưởng thị xã Vinh (tương đương Chủ tịch UBND thành phố Vinh hiện nay). Cuộc khởi nghĩa ở thị xã Vinh thắng lợi đã thúc đẩy nhanh chóng việc khởi nghĩa giành chính quyền ở các huyện còn lại trong tỉnh Nghệ An.
Phát huy giá trị vĩ đại của Cách mạng tháng Tám trong thời đại mới
Kỷ niệm 79 năm Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945 – 19/8/2024) và Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2024) là đợt sinh hoạt chính trị, xã hội sâu rộng trong toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta nói chung; trong Đảng bộ, quân và dân thành phố Vinh nói riêng, nhằm ôn lại, khẳng định giá trị trường tồn của nền độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; thể hiện sự tôn kính và lòng biết ơn sâu sắc với Chủ tịch Hồ Chí Minh – Người đã khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nay là nước Cộng hòa XHCN Việt Nam.
Đảng bộ, quân và dân thành phố Vinh không ngừng tăng cường sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát triển kinh tế mạnh mẽ.
Trong sự nghiệp đổi mới của đất nước, được sự cổ vũ, động viên, khích lệ, sự quan tâm giúp đỡ của Trung ương và đồng bào, đồng chí cả nước, Đảng bộ và nhân dân thành phố Vinh đã nỗ lực vượt khó, phấn đấu vươn lên với quyết tâm cao, khắc phục khó khăn, phát huy các tiềm năng, thế mạnh, huy động nội lực, tranh thủ ngoại lực, tạo thêm nguồn lực mới cho sự phát triển.
Vốn là địa phương có truyền thống cách mạng vẻ vang, đã cùng với dân tộc làm nên những chiến công oanh liệt trong lịch sử. Ngày nay, phát huy tiềm năng, vị thế sẵn có, cùng với sự quan tâm của Trung ương và tỉnh Nghệ An, thành phố Vinh đang từng bước vươn lên, khẳng định vai trò là đầu tàu tăng trưởng của tỉnh, dần trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa vùng Bắc Trung bộ.
Được sự quan tâm, chỉ đạo của tỉnh, Thành ủy, HĐND, UBND thành phố đã triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp; phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, cùng với sự vào cuộc của hệ thống chính trị, sự đồng thuận, ủng hộ tham gia tích cực của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp, nên tình hình kinh tế, xã hội của thành phố phát triển ổn định. Nhiều lĩnh vực có mức tăng trưởng cao và mức tăng trưởng của năm sau cao hơn năm trước.
Đặc biệt, năm 2023, thành phố Vinh nằm trong tốp dẫn đầu của tỉnh và cả nước.
Tổng giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, làng nghề ước đạt 21.210 tỷ đồng, tăng 10,13% so với cùng kỳ năm 2022. Để phát huy có hiệu quả nhiệm vụ sản xuất kinh doanh trên địa bàn, thành phố đã tăng cường chỉ đạo các giải pháp kích hoạt, hỗ trợ phát triển kinh tế, đẩy mạnh các giải pháp thu ngân sách; đẩy nhanh tiến độ giải vốn đầu tư công, bồi thường giải phóng mặt bằng, thực hiện có hiệu quả các công trình dự án trọng điểm của tỉnh, thành phố.
Kịp thời cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giải quyết đất khu tập thể, huy động nguồn lực, chỉnh trang đô thị theo Kế hoạch số 49/KH-UBND ngày 01/3/2022 về triển khai thực hiện Nghị quyết số 01-NQ/Th.U ngày 26/2/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố về chỉ đạo đột phá cải cách hành chính, phục vụ chuyển đổi số theo Đề án 06/CP của Chính phủ.
Đảm bảo công tác quốc phòng an ninh, xây dựng thế trận phòng thủ, đấu tranh phòng chống các loại tội phạm. Tăng cường quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm các quy định về đất đai, trật tự đô thị, xây dựng, môi trường, văn hóa, y tế, vệ sinh an toàn thực phẩm, việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính. Chỉ đạo thực hiện tốt các nội dung công tác tư pháp, thanh tra, tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân trên địa bàn.
Cảnh quan môi trường thành phố Vinh ngày càng xanh – sạch – đẹp.
Ngoài ra, thành phố Vinh còn đi đầu trong việc chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, trước hết là phát triển bền vững trên cả 3 trụ cột: Kinh tế, xã hội, môi trường. Tạo đột phá trong cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; tích cực, chủ động hội nhập quốc tế, liên kết với các địa phương trong cả nước, đẩy mạnh thu hút và nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực cho phát triển.
Năm 2023, tổng giá trị sản xuất của thành phố Vinh ước đạt 67.161 tỷ đồng, tăng 10,27% so với cùng kỳ năm 2010. Trong đó, giá trị sản xuất công nghiệp – xây dựng đạt 34.828 tỷ đồng, tăng 11,13%, giá trị dịch vụ đạt 31.927 tỷ đồng, tăng 9,51%. Các hoạt động thương mại, dịch vụ, du lịch, tài chính ngân hàng, bưu chính viễn thông, vận tải tiếp tục có bước phát triển tích cực. Đảm bảo việc làm cho hàng nghìn lao động có thu nhập ổn định. Năm 2023, tổng giá trị hàng hóa bán lẻ và doanh thu nội địa trên thị trường thành phố đạt 34.750 tỷ đồng, tăng 12,5%. Tốc độ tăng trưởng kinh tế ước đạt 9,27%; thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 60 triệu đồng/năm.
Thu ngân sách Nhà nước đạt kết quả cao. Đến hết tháng 12/2023, thu ngân sách trên địa bàn ước đạt 3.999,819 tỷ đồng, bằng 201,1% dự toán tỉnh giao, đạt 102,1% kế hoạch HĐND thành phố giao, tăng 10,8% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, thu tiền sử dụng đất đạt 2.800 tỷ đồng, đạt 304,8% dự toán tỉnh giao, đạt 101,1% kế hoạch HĐND thành phố giao, tăng 25,6% so với cùng kỳ .
Tiếp nối hào khí Cách mạng tháng Tám, Đảng bộ, quân và dân thành phố Vinh không ngừng tăng cường sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, chung sức, đồng lòng quyết tâm lập nên những kỳ tích trong chặng đường cách mạng mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam anh hùng.
