Hoàn thành và đi vào hoạt động từ năm 2013, đến nay đã gần 10 năm trôi qua nhưng công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án Nhà máy Thủy điện Khe Bố tại huyện Tương Dương (Nghệ An) vẫn chưa hoàn thành.
Nhà máy Thủy điện Khe Bố. Ảnh: baonghean.vn
Không được đảm bảo về quyền lợi, người dân liên tục có đơn thư khiếu nại, khiếu kiện kéo dài, vượt cấp, gây bức xúc dư luận.
Thủy điện Khe Bố được xây dựng trên địa bàn xã Tam Quan, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An, có công suất thiết kế 100MW. Để phục vụ công trình, 564 hộ với 2.450 nhân khẩu đã phải di dời, trong đó có 330 hộ với 1446 nhân khẩu được tái định cư tập trung, 205 hộ với 887 nhân khẩu thay đổi chỗ ở và tự tìm đất ở. Sau 7 năm thi công, năm 2013 công trình chính thức được hoàn thành và phát điện. Thế nhưng đến nay công tác bồi thường, giải pháp mặt bằng vẫn còn nhiều tồn tại vướng mắc, nhiều hộ dân vẫn chưa được nhận tiền đền bù.
Tại xã Tam Đình, công tác lập hồ sơ bù trừ chênh lệch nơi đi nơi đến vẫn còn nhiều vướng mắc. Đến nay, 77 hộ ở bản Đình Thắng, 42 hộ ở bản Đình Hương, 17 hộ ở bản Đình Tiến và 22 hộ ở bản Đình Phong chưa thống nhất với phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Tại thị trấn Thạch Giám, 13 hộ dân hai bên cầu treo bản Mác, bản Khe Chi vẫn chưa được bồi thường đất ở và đất nông nghiệp. Mặc dù trước đó, trong cuộc họp với Thường trực Huyện ủy Tương Dương vào tháng 11/2020, chủ đầu tư Thủy điện Khe Bố đã đưa ra hạn mốc hoàn thành vào tháng 6/2021.
Ông Vi Thanh Hoàng ở bản Mác, thị trấn Thạch Giám cho biết, gia đình ông có khoảng 2.000m2 đất bị ngập, trước đây đã được thủy điện đền bù toàn bộ tài sản trên đất. Tuy nhiên, hiện tại phía Thủy điện Khe Bố vẫn chưa đền bù giá trị đất cho gia đình. Nhiều lần gia đình kiến nghị nhưng không được xử lý. Không chỉ gia đình ông mà các hộ xung quanh cũng chịu chung hoàn cảnh tương tự.
Theo bà Lương Thị Hiên, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Thạch Giám, 13 hộ khu vực cầu treo Bản Mác chưa được đền bù là do vướng mắc liên quan đến việc một phần diện tích bị chồng lấn đã được đền bù khi xây dựng cầu treo; mặt khác, phải điều chỉnh ranh giới ngập lòng hồ do tăng dày mốc. Chủ đầu tư đã thuê đơn vị tư vấn đo vẽ tại hiện trường. Việc đến nay chưa tiến hành lập hồ sơ bồi thường về đất là do hồ sơ đo đạc địa chính chưa được phía thủy điện trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Cũng theo bà Hiên, liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng của Thủy điện Khe Bố, hiện thị trấn còn 124 hộ có một phần diện tích bị ngập nước chưa thể cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vì phải đo đạc bản đồ địa chính. Tuy nhiên, đơn vị chịu trách nhiệm là Tổng Công ty Cổ phần Phát triển Điện lực Việt Nam – chủ đầu tư Thủy điện Khe Bố vẫn chưa hoàn thành việc đo đạc lại bản đồ địa chính. Hiện các hộ muốn mua bán, chuyển nhượng hay thế chấp để vay vốn thì phải tự bỏ tiền thuê trích đo, làm các thủ tục để giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đây cũng là tình trạng chung của hàng trăm hộ dân ở các xã Tam Thái, Yên Thắng, Xá Lượng, Tam Quang.
Theo ông Nguyễn Phùng Hùng, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Tương Dương, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại dự án Thủy điện Khe Bố hiện nay vẫn còn tồn tại những vướng mắc chưa được giải quyết dứt điểm, đặc biệt là các trường hợp phát sinh sau khi thủy điện tích nước phải điều chỉnh đường viền lòng hồ. Từ năm 2018, những nội dung này đã được UBND huyện Tương Dương làm việc với chủ đầu và đã đưa ra những giải pháp dứt điểm, thế nhưng đến nay chủ đầu tư vẫn chưa giải quyết xong ảnh hưởng đến quyền lợi của nhân dân.
Cũng theo ông Hùng, sau khi thủy điện tích nước, có thêm khoảng 750 hộ bị ảnh hưởng một phần. Theo quy định thì chủ đầu tư Thủy điện Khe Bố phải chịu trách nhiệm đo đạc lại bản đồ địa chính để phục vụ cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhân dân nhưng hiện đơn vị này cũng chưa hoàn thành dù UBND huyện đã nhiều lần yêu cầu.
UBND huyện Tương Dương đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tiếp tục có chỉ đạo để chủ đầu tư thực hiện các cam kết, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho nhân dân.
